Skandalista Michel Houellebecq

Czy wchodzące dzisiaj na ekrany polskich kin "Cząstki Elementarne" - historia zagmatwanych i pełnych dramatyzmu dwóch związków damsko-męskich - trafi w gusta Polaków?

"Cząstki..." to ekranizacja skandalizującej powieści francuskiego pisarza Michela Houellebecqa. Wyreżyserował je Niemiec - Oscar Roehler, film jako pierwsza obejrzała wiosną publiczność festiwalu filmowego w Berlinie.

Houellebecq uchodzi za ironicznego obserwatora zachodniej kultury, który nie stroniąc od makabry i dosadnego języka przedstawia stosunek jednostki do współczesnego świata. W komentarzach na temat jego książek i przedstawianych w nich bohaterów można przeczytać, że Houellbecqowi udało się w sposób jaskrawy (czasem przejaskrawiony) uchwycić konsekwencje rewolucji obyczajowej z lat 60. - zwłaszcza w kontekście seksualnej swobody i umocnienia się tendencji lewicowych w zachodniej filozofii. Zaznaczmy, że pisarz nie opowiada o czasach "zamierzchłych", a skupia się raczej na tropieniu następstw tamtych trendów. A i to w sposób niedosłowny.

Bohaterowie Houellebecqa są egotycznymi i samotnymi wędrowcami, dla których nawiązanie bliskości z drugą osobą jest rzeczą niemożliwą do zrealizowania - nie tylko ze wględu na własne ograniczenia, ale przede wszystkim na brak takiej opcji. To ludzie, których życie wyznaczają eksperymenty z seksem, dewiacje, używki, przełamywanie tabu. Ale też nałogowe poczucie outsiderstwa i brak punktu odniesienia, który uzasadniałby w jakiś sposób cel istnienia i dokonywane wybory.

Zawieszeniu ulegają relacje partnerskie, rodzina i odpowiedzialność. Z drugiej strony, owo zatracenie w eksperymentach i własnym ego również nie daje żadnego pozytywnego efektu.

Rzeczywistość opisywana przez Houellebecqa jest ponura, czasem drastyczna i pełna cynizmu. Ale powieści (dotyczy to nie tylko "Cząstek Elementarnych") potrafią zaskoczyć trafnymi spostrzeżeniami, ironią i dystansem.

Ostatnio na naszym rynku ukazała się jego książka "Możliwość Wyspy". Innym hitem wydawniczym była "Platforma" - groteskowa opowieść o mężczyźnie gustującym się w seks-turystyce i pedofilii.

Czy film w reżyserii Oscara Roehlera również zaskoczy widzów? I czy nasze realia już dogoniły houellebecqowskich bohaterów żyjących na skraju załamania społecznego?

Słowem - czy "Cząstki Elementarne" są o nas samych?