Lepper poza rządem, Gilowska w rządzie. Poprawa image'u Polski czy destabilizacja?

Pytanie dnia: czy będzie nowa większość rządowa czy nowe wybory? Które z tych rozwiązań jest lepsze dla Polski?

Na pewno dobre jest każde rozwiązanie, które gwarantuje stabilność władzy. To nie jest pusty slogan. Polska wchodzi w okres dość wysokiego wzrostu gospodarczego. A od 2007 r. będziemy beneficjentami pierwszego pełnego budżetu Unii Europejskiej, odkąd w niej jesteśmy. Destabilizacja na szczytach władzy tworzy ryzyko zaprzepaszczenia tych możliwości.

Najnowsze decyzje premiera Jarosława Kaczyńskiego zdają się iść w dobrym kierunku. Z rządu wypada Andrzej Lepper, uchodzący za tego, który chce po prostu rozdać publiczne pieniądze (próbkę swoich możliwości dał niedawno na Dolnym Śląsku, gdzie dawał pieniądze ofiarom powodzi dokładnie w tym samym czasie, gdy PiS-owska administracja nie chciała - bo nie mogła - obiecać rządowych gwarancji poszkodowanym rolnikom). Do rządu wraca za to Zyta Gilowska, która ma image ekonomicznego liberała i strażnika budżetu.
Minus tej operacji jest taki, że PiS musi na nowo budować parlamentarną większość. Może ją znajdzie (miejsce Samoobrony zajęliby uchodźcy z jej klubu oraz PSL). Ale nawet jeśli tak się stanie, to będzie to większość minimalna, w dodatku niepewna. Na dłuższą metę to słaba gwarancja stabilizacji.
Chyba że uda się zbudować koalicję PO-PiS. Ale czy obie partie są jeszcze w stanie w ogóle ze sobą współpracować w parlamencie?

Może zatem rozwiązaniem są wybory? Niby tak, ale:
- Kampania wyborcza zaostrzyłaby i tak już ostrą walkę polityczną. To nie sprzyja stabilizacji.
- Same wybory niekoniecznie wyklarują sytuację. Do Sejmu weszłyby zapewne tylko cztery partie: PiS, PO, Samoobrona i lewica (w formie SLD lub Centrolewu). Ale układ sił pomiędzy nimi mógłby być taki, że jedynie koalicja PO-PiS gwarantowałaby arytmetyczną stabilność.

Ale w czyim właściwie interesie są wcześniejsze wybory? Może w niczyim?
Bo może okazać się, że w Sejmie (podobnie jak w szeroko pojętej administracji rządowej) górę bierze opcja "dietetyczna" - tak jak to było pod koniec poprzedniej kadencji parlamentu. To tacy posłowie (i urzędnicy pochodzący z politycznej nominacji), którzy są osobiście zainteresowani dalszym trwaniem parlamentu, bo wiedzą, że nie mają szans wrócić na swoje stanowiska w wyniku wcześniejszych wyborów. Może to dotyczyć dużej części posłów Samoobrony, całego PSL, całej LPR oraz posłów, którzy opuścili niektóre z tych klubów. Podobne obawy mogą pojawić się i w PO - kluczowe dla parlamentarzystów tej partii byłoby to, kto i jak układałby jej listy do Sejmu (przy okazji ostatnich wyborów głośno było o konflikcie Grzegorza Schetyny z Janem Rokitą na tym tle). "Dietetycy" mogą pojawić się i w PiS, wystraszeni wizją przejścia tej partii do opozycji, a więc utraty świeżo zdobytych przywilejów.
Zresztą PiS dobrze wie, że efektem wyborów może być utrata władzy. Owszem, jest hipoteza, że PiS na to właśnie gra: chce rzekomo oddać władzę Platformie Obywatelskiej po to, by za cztery lata wrócić na białym koniu i wygrać w cuglach. Co mogłoby być o tyle ułatwione, że wówczas wybory parlamentarne znów pokryłyby się w czasie z prezydenckimi. Przez te cztery lata rząd PO i tak byłby w szachu, bo PiS ma przecież prezydenta.
Minusem tej koncepcji jest wspomniana wyżej nadchodząca szansa na gospodarczą prosperity. Kto będzie rządził przez najbliższe cztery lata, będzie spijał śmietankę. I - kto wie - może osiągnie sukces bez precedensu i porządzi Polską przez dwie pełne kadencje z rzędu. Kusząca perspektywa.

Zainteresowana wcześniejszymi wyborami może być Platforma. Bo liczy na zwycięstwo i przejęcie władzy w dowolnym układzie koalicyjnym, choćby z Samoobroną. Ale ważną przesłanką takiego myślenia jest wewnętrzne poczucie Platformy, że znalazła się ona poza polityczną grą. Dlatego w interesie PiS leży podtrzymywanie w PO poczucia odwrotnego: że jednak ta partia wciąż uczestniczy w grze. I że np. nadal możliwy jest PO-PiS. A w konsekwencji, wspólne korzystanie z nadchodzącej prosperity.
Pozostałe partie sejmowe godzą się na wcześniejsze wybory chyba tylko ze względów propagandowych. Dotyczy to nie tylko PSL i LPR, które wiedzą, że mogą przepaść. Ale i SLD, które stoi przed realną groźbą wewnętrznego puczu w wykonaniu "starych" działaczy jak Leszek Miller czy Marek Dyduch. To oni - a nie Wojciech Olejniczak i Grzegorz Napieralski - mogą poprowadzić SLD do ewentualnych wcześniejszych wyborów. Jeśli tak, to w interesie Olejniczaka i jego ekipy wcale nie musi leżeć parcie na wybory. Ale to akurat kwestia otwarta (można wszak założyć, że SLD pod Olejniczakiem ma większą zdolność zawarcia koalicji z PO, niż SLD pod Millerem i Dyduchem; Olejniczak daje więc większą gwarancję na ewentualny powrót SLD do władzy; tym samym może chcieć jak najszybszych wyborów).
A co na to wszystko Samoobrona? Z jednej strony - jej elektorat głosuje na jej szyld i nazwisko Andrzeja Leppera. Wewnętrzne rozłamy, odejścia, bunty itp. wcale nie muszą obchodzić wyborców tej partii. Swoje 10-12 proc. głosów Samoobrona zapewne i tak dostanie. Może iść do wyborów, choćby zaraz. Z drugiej strony - PiS odgraża się, że prawnie zablokuje Lepperowi możliwość startu w wyborach (jako osobie karanej). To straszak dużego kalibru. Lepper może nie chcieć rozstawać się z parlamentem.

Jest i kontekst międzynarodowy. Kryzys rządowy w Polsce zbiega się w czasie z ogromnym kryzysem politycznym na Węgrzech. Być może jednym z elementów myślenia naszych władz o sytuacji w kraju jest analiza kryzysu węgierskiego (osobnym tematem jest to, na ile Polska i Węgry są porównywalne pod względem politycznym, gospodarczym i społecznym). I nie chodzi nawet o to, czy Polsce grozi powtórka z Węgier, a o to, jaki image na świecie mają teraz Węgry, a jaki ma - i może mieć - Polska. W ostatnich miesiącach ten nasz image był raczej fatalny. Wszystko przez "koalicję nacjonalistów, populistów, eurosceptyków i homofobów", za jaką uchodził układ PiS-Samoobrona-LPR.
W sytuacji politycznego kolapsu na Węgrzech - rządzonych wszak przez centrolewicę - wywalenie z polskiego rządu Leppera i jednoczesne przyjęcie Gilowskiej może image'owo zaprocentować. Polska ma szansę okazać się krajem, który stawia na umiar i racjonalizm. Czarną owcą Unii Europejskiej staną się Węgry. Warunek: PiS musi na nowo zbudować parlamentarną większość.

Brzmi atrakcyjnie. Ale dla PiS może to być mission impossible. Co o tym sądzicie?